Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın su faturalarında "kirleten öder" dönemini başlatacak yönetmeliği Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. 31 Aralık 2024'te yürürlüğe girmesi beklenen sudaki "kirleten öder" sistemini 31 Aralık 2026'dan itibaren uygulanması bekleniyor.
Çevre Bakanlığı, geçtiğimiz günlerde Resmi Gazete'de yayımladığı yönetmelik ile daha önce 31 Aralık 2024'te yürürlüğe girmesi beklenen sudaki "kirleten öder" sistemini 31 Aralık 2026'ya uzattı.
Atık Yönetimi ve Atıktan Enerji Üreticileri Derneği (TAYED) Başkanı Ali Rıza Öner, "kirleten öder" düzenlemesinin detaylarını bir grup gazeteciye değerlendirdi. Öner, 2026 sonunda devreye alınması planlanan düzenleme kapsamında katı atıkların toplanmasını ve bertarafını da içerecek şekilde su faturalarına "Çevre Temizlik Vergisi, katı atık toplama bedeli ve katı atık bertaraf bedeli"nin tek kalemde toplanarak tahsil edilmesinin planlandığını anlattı.
Öner, "Atıksu ve evsel katı atık ile ilgili verilen tüm hizmetler karşılığında tam maliyet esaslı tarifeye göre belirlenen toplam sistem maliyetini karşılamak üzere evsel katı atık ve atıksu hizmetlerinden yararlananlar artık kullanımına göre artacak bedellerle karşı karşıya kalacak. Yani bakanlık bu düzenlemeyle hem su tasarrufunu artırmayı hedeflerken hem de daha fazla su tüketen, çöp çıkarandan 'kirleten öder' ilkesiyle daha fazla bedel alınmasını planlıyor. Buradaki bedelin yüzdelik olması planlandığından su faturası arttıkça alınacak bedelde artacak" diye konuştu.
GELİRLERİ BAŞKA İŞ İÇİN KULLANAMAYACAKLAR
Belediyelerin bu kapsamda elde ettiği gelirleri atıksu ve evsel katı atık hizmetlerinin dışında bir işte kullanamayacağını anlatan Öner, sistemin işleyişini ise şöyle anlattı:"Mevcut faturalarda su bedeli ile birlikte atıksu bedeline de yer verilirken, onun dışında evsel katı atık yani çöpler için 3 kalemde olmak üzere Çevre Temizlik Vergisi (ÇTV), katıatık toplama bedeli ve katı atık bertaraf bedeli alınması gerekiyor. Ancak bu bedellerin alınması zorunlu olmayıp belediyelerin inisiyatifine bırakılıyor. Bu kalemlerden elde edilen gelirlerin ÇTV ve toplama olmak üzere ikisinin İlçe Belediyelerine gitmesi gerekiyor. Diğer kalemi ise zaten uzun yıllardır büyükşehir ya da merkez belediyeler almayarak bu haklarından feragat ediyordu. Şimdi ise bu bedelin alınması zorunlu hale getiriliyor."
BEDELLER BELEDİYE MECLİSLERİNDE BELİRLENECEK
Atıksu altyapı yönetimlerinin toplam sistem maliyetinin hesaplanmasında esas alacağı temel bileşenlerin toplama, nakil, pompalama, arıtma, deşarj, çamur bertarafı, geri kazanım ve satış kalemlerinden oluşacağını anlatan Öner, "Evsel atık süreçlerine bakıldığında ise toplama ve taşıma kısmında sorumluluk ilçe belediyesinde; aktarma istasyonu, geri kazanım tesis ve bertaraf sorumluluğu büyükşehirde. Yani mevcutta da su faturalarında yalnızca tüketilen su miktarı faturaya yansıtılmıyor. Bunun içinde başka bedellerde yer alıyor. Şimdi belediyeler bu bedelleri almaya başlayarak buralara ayırdığı bütçeyi kendi kasasından değil de, vatandaştan tahsil ettiği kısımdan yapacak. Buradan elde edilen gelirler sadece bu iş için kullanılacak" dedi.
Öner, "Su zamları nasıl Belediye Meclislerinde karar alınarak yapılıyorsa bu bedellerinde Belediye Meclislerinde belirlenmesi amaçlanıyor" ifadelerini kullandı.
